Odpusty

Nauka o odpustach i jej praktyczne zastosowanie w Kościele ściśle łączą się ze skutkami sakramentu pokuty. „Korzystanie z odpustów ułatwia nam zrozumienie, że własnymi siłami nie zdołamy naprawić popełnionego zła, oraz że grzechy każdego przynoszą szkodę całej wspólnocie; ponadto praktyka odpustów — zawierając oprócz nauki i nieskończonych zasługach Chrystusa również nauki o świętych obcowaniu — mówi nam, jak głęboką jednością w Chrystusie jesteśmy zjednoczeni między sobą, i jak bardzo nadprzyrodzone życie jednostki może dopomóc innym” (por. KKK, 1471-1473, 1478; por. KPK, 1135-1136 oraz Benedykt XVI, Adhortacja apostolska „Sacramentum caritatis”).

Co to są odpusty?

  • Odpust jest to darowanie przed Bogiem kary doczesnej za grzechy, zgładzone już co do winy. Dostępuje go chrześcijanin odpowiednio usposobiony i pod pewnymi, określonymi warunkami, za pośrednictwem Kościoła, który jako szafarz owoców odkupienia rozdaje i prawomocnie przydziela zadośćuczynienie ze skarbca zasług Chrystusa i świętych.
  • Odpust jest cząstkowy albo zupełny zależnie od tego czy od kary doczesnej należnej za grzechy uwalnia w części, czy w całości.

Darowanie kar doczesnych

    Aby zrozumieć tę naukę i praktykę Kościoła, trzeba zobaczyć, że grzech ma podwójny skutek.
  • Grzech ciężki pozbawia nas komunii z Bogiem, a przez to zamyka nam dostęp do życia wiecznego, którego pozbawienie nazywa się „karą wieczną” za grzech.
  • Każdy grzech, nawet powszedni, powoduje ponadto nieuporządkowane przywiązanie do stworzeń, które wymaga oczyszczenia albo na ziemi, albo po śmierci, w stanie nazywanym czyśćcem. Takie oczyszczenie uwalnia od tego, co nazywamy „karą doczesną” za grzech.
    • Obydwie kary nie mogą być pojmowane jako rodzaj zemsty, którą Bóg stosuje od zewnątrz, ponieważ wypływają one jakby z samej natury grzechu. Nawrócenie, które pochodzi z żarliwej miłości, może doprowadzić do całkowitego oczyszczenia grzesznika, tak że nie pozostaje już żadna kara do odpokutowania.

Warunki, jakie należy spełnić, aby otrzymać odpusty:

  • Aby móc dostąpić odpustu należy: być ochrzczonym, nie być ekskomunikowanym, znajdować się w stanie łaski uświecającej, mieć wzbudzoną chociażby ogólną intencję zyskania jakiegokolwiek odpustu i wypełnić nakazane czynności.
  • Odpust zupełny można uzyskać jedynie raz dziennie. Tym różni się od cząstkowych, które można uzyskać tyle razy, ile razy wykonywane zostaną wskazane uczynki.

Są cztery wymagania potrzebne do zdobycia odpustu zupełnego:

1. Sakramentalna spowiedź.
Spowiedź konieczną do uzyskania odpustu zupełnego można odbyć na kilka dni przed wypełnieniem dzieła odpustowego.

2. Komunia eucharystyczna.
Przyjęcie Komunii św. podczas uczestnictwa we Mszy św. wymagane jest w dzień zyskiwania odpustu zupełnego.

3. Modlitwa w intencjach Ojca Świętego.
Kościół pozostawia swobodę wyboru modlitwy, która odpowiada pobożności wiernego; spełnia się ten warunek przez odmówienie jednego „Ojcze nasz” i „Wierzę w Boga” oraz jednego „Zdrowaś Maryjo”. Modlitwa w intencjach papieża wymagana jest by była wypełniona w dniu, w którym wykonuje się dzieło odpustowe.

4. Wykluczenie jakiegokolwiek przywiązania do grzechu, nawet lekkiego.
Stan łaski uświęcającej, tak jak — zaraz po spowiedzi.

Warto wiedzieć, że odpusty zupełne, które uzyskamy, nie mogą być ofiarowane za inne, poza nami, osoby żyjące. Każdy z nas bowiem ma obowiązek spłacania własnej winy. Istnieje jednak możliwość ofiarowania odpustów za dusze w czyśćcu cierpiące.

Niektóre praktyki, dzięki którym można uzyskać odpust zupełny:

  • Adoracja Najświętszego Sakramentu przynajmniej przez pół godziny;
  • Błogosławieństwo apostolskie w chwili śmierci;
  • Pierwsza Komunia Święta lub pełne uczestnictwo w niej;
  • Modlitwa na różańcu w kościele, w kaplicy lub w rodzinie;
  • Czytanie Pisma Świętego przez przynajmniej pół godziny;
  • Odprawienie czternastu stacji drogi krzyżowej, rozważając mękę i śmierć naszego Pana; jeśli chodzi o chorych i tych, którzy nie mają takiej możliwości wystarczy, by rozważali każdą ze stacji;
  • Nawiedzenie kościoła lub kaplicy oraz cmentarza w dniach 1 i 2 listopada (odpust tylko za zmarłych — należy odmówić „Ojcze nasz” i „Wierzę w Boga”);
  • Nawiedzenie kościoła parafialnego w święto patrona, tzw. „uroczystość odpustowa”, (podczas wizyty w kościele należy odmówić „Ojcze nasz” i „Wierzę w Boga”);
  • Udział w rekolekcjach, jeśli trwają przynajmniej trzy pełne dni.

Niektóre praktyki, dzięki którym można uzyskać odpust cząstkowy:

  • Pobożne używanie przedmiotów kultu (krzyża, różańca, szkaplerza lub medalików) pobłogosławionych przez księdza przynosi odpust cząstkowy; jeśli są pobłogosławione przez Ojca Świętego, używając ich można uzyskać odpust zupełny w uroczystość Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca), jeśli dodatkowo odmówi się „Wierzę w Boga”;
    • Odmówienie modlitw ustnych jak na przykład:
    • „Adoro Te Devote” (Zbliżam się w pokorze);
    • Anioł Pański lub Królowo Nieba;
    • Modlitwa św. Bernarda;
    • Symbol Apostolski;
    • Akty strzeliste lub zatwierdzone litanie;
    • Komunia duchowa;
    • Modlitwa myślna.

    • (por. „Przewodnik modlitwy”, ss. 45-49)

Odpusty za Zmarłych

  • Wierni, którzy nawiedzą kościół lub kaplicę publiczną 1 lub 2 listopada, mogą dostąpić odpustu zupełnego, który może być ofiarowany tylko za zmarłych. Według obowiązujących przepisów mogą uzyskać ten odpust tylko jeden raz w ciągu dnia.
    • W czasie nawiedzania świątyni należy wykonać konkretne dzieło, jakim jest odmówienie „Ojcze nasz” i „Wierzę w Boga” oraz trzeba wypełnić inne warunki, jak spowiedź sakramentalna (nie musi być przeżywana w dniu zyskiwania odpustu), w czasie Mszy św. przyjąć Komunię św., pomodlić się według intencji Ojca Świętego, a także wyrzec się przywiązań do jakiegokolwiek grzechu, nawet powszedniego.
  • Wierni, którzy pobożnie nawiedzą cmentarz i przynajmniej w myśli pomodlą się za zmarłych, zyskują odpust, który może być ofiarowany tylko za dusze czyśćcu cierpiące; odpust ten w dniach od 1 do 8 listopada (włącznie) jest zupełny, w inne dni roku tylko cząstkowy.